Van, dünya üzerinde, 42 derece 40 dakika ve 44 derece 30 dakika Doğu boylamları ile, 37 derece 43 dakika ve 39 derece 26 dakika Kuzey enlemleri arasındadır. Türkiye üzerinde ise, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Murat-Van Bölümü’ndeki Van Gölü kapalı havzasındadır.

Van Merkez ilçesi Urartu Devleti’nin Başşehri olmuş, Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde de idari ve tarihi önemini devam ettirmiştir. Şehrin tarihi merkezi bugünkü Van Kalesi’nin güneyindeki yerleşim alanıdır. 1914 Birinci Dünya Savaşı’nda harabe haline gelmiş olan bugünkü merkezi, kuzeyden, doğudan ve güneyden dağlarla çevrilmiş, Van Gölü’ne doğru gittikçe alçalan Van Ovası üzerine 1918 yılından itibaren kurulmaya başlanmıştır. Merkez ilçe doğudan Özalp ilçesi, batıdan Van Gölü, kuzeyden Muradiye ve Erciş İlçeleri, güneyden ise Gürpınar – Gevaş ve Çatak ilçeleri ile çevrilidir. Yüzölçümü 2.739 km², deniz seviyesinden yüksekliği 1.720 metredir.